Το δημοκρατικό κίνημα της Αιθιοπίας ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς του ρωσόδουλου Μέλες Ζενάουι αναπτύσσεται ραγδαία κι εξαπλώνεται παντού, ενώ η δράση του αρχίζει γρήγορα να προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά ένοπλης εξέγερσης.
Οι αντιθέσεις οξύνθηκαν στο έπακρο στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Μάη, όταν το κόμμα του Ζενάουι, μόλις μυρίστηκε την επικείμενη συντριβή του, νόθευσε το εκλογικό αποτέλεσμα σε βάρος του αντιπολιτευόμενου κόμματος «Συμμαχία για την Ενότητα και τη Δημοκρατία» (CUDP), αφού διέταξε την επιβολή στρατιωτικού νόμου απαγορεύοντας τις διαδηλώσεις για ένα μήνα, για να εξουδετερώσει τις αντιδράσεις, κερδίζοντας έτσι 360 στις 547 έδρες. Στη συνέχεια προέβη σε νέα αθόρυβα συνταγματικά πραξικοπήματα, όπως είναι η αύξηση του αριθμού των εισηγητών για την ένταξη ενός θέματος στην ημερήσια διάταξη από 20 σε 274 βουλευτές ή η άρση της ασυλίας των βουλευτών που πρόσκεινται στο CUDP.
Η πρακτική αυτή αποκάλυψε την πραγματική φύση του καθεστώτος που απομάκρυνε το δικτάτορα Μεγκίστου στα 1991, διαψεύδοντας τον ψεύτικο δημοκρατισμό του. Όλοι οι διεθνείς αναλυτές πίστευαν τότε ότι ο Ζενάουι εγκαθίδρυσε ένα δημοκρατικό δυτικόφιλο καθεστώς. Η ΟΑΚΚΕ διατύπωνε τη θέση ότι επρόκειτο για μια ακόμα δυτικότροπη μεταμφίεση των ρωσόδουλων, που θα συνέχιζαν στην ουσία την πολιτική Μεγκίστου. Τελικά και μετά από αρκετά χρόνια οι λαϊκές μάζες έχασαν πλέον την πίστη τους στις υποσχέσεις του Ζενάουι για δημοκρατία, ενώ υποφέρουν από τον παρατεταμένο υποσιτισμό, που οφείλεται στο γεγονός ότι, λόγω της καταναγκαστικής εργασίας στα ημικρατικά αγροκτήματα, η αγροτική παραγωγή βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο του 1974 και το καθεστώς δηλώνει αντίθετο στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων. Οι μάζες δεν μπορούσαν πια να ζουν όπως παλιά. Εξεγέρθηκαν και η απάντηση του καθεστώτος ήταν ιδιαίτερα σκληρή: δεκάδες δολοφονίες, χιλιάδες συλλήψεις, μυστική κράτηση των ηγετών της αντιπολίτευσης κτλ.
Οι πρώτοι που αντέδρασαν στο πραξικόπημα ήταν οι φοιτητές της Αντίς Αμπέμπα που βγήκαν στους δρόμους για πολλές βδομάδες. Στις 6 Ιούνη οι αρχές απέκλεισαν το πανεπιστήμιο και στη συνέχεια εισέβαλαν μέσα κάνοντας χρήση δακρυγόνων και φυλακίζοντας πάνω από 500 φοιτητές, τραυματίζοντας επτά και δολοφονώντας μία φοιτήτρια. Τα επεισόδια συνεχίστηκαν με ανάλογη σφοδρότητα την επομένη σε τέσσερα ανώτατα ιδρύματα. Οι δυνάμεις καταστολής εισέβαλαν στην τεχνική σχολή Τεκμπαρέντ ξυλοκοπώντας αρκετούς φοιτητές κι εκτοξεύοντάς τους αέρια, ενώ οι εξεγερμένοι τους πετούσαν πέτρες. Οι εργαζόμενοι του ιδρύματος, καθώς και ορισμένοι περαστικοί, πήραν αυθόρμητα το μέρος των φοιτητών πετώντας με τη σειρά τους πέτρες στους αστυνομικούς, ενώ οι υπάλληλοι του γραφείου από τα παράθυρα γιούχαραν τους εισβολείς (βλ. φ. 402 της Ν.Α.). Μεσολάβησε μία περίοδος ηλεκτρισμένης σχετικής ηρεμίας και οι συγκρούσεις αναζωπυρώθηκαν την 1η Νοέμβρη, όταν με πρωτοβουλία της CUDP καμιά εικοσαριά ταξί συγκεντρώθηκαν στην αγορά Μερκάτο κι άρχισαν να κορνάρουν για ένα μισάωρο. «Εκείνη τη μέρα», γράφει η Μοντ (27-11), «γινόταν στην Αντίς Αμπέμπα η σύνοδος της Αφρικανικής Ένωσης. Σε απάντηση, οι δυνάμεις ασφαλείας έκαναν χρήση βίας και προχώρησαν σε ένα πρώτο κύμα συλλήψεων, πυροδοτώντας μια κλιμάκωση της βίας. Οι ειδικές δυνάμεις έρριψαν πραγματικά πυρά στο πλήθος που τους επιτέθηκε με πέτρες, στην πρωτεύουσα αλλά και στις περισσότερες πόλεις τις χώρας. Συνελήφθη μεγάλος αριθμός διαδηλωτών –οι συλλήψεις υπολογίζονται σε 12.000– και 34 “πρωταίτιοι” εξακολουθούν να καταζητούνται από την αστυνομία, ενώ άλλοι 24, αρχηγοί της αντιπολίτευσης και ιδιοκτήτες ΜΜΕ, θα πρέπει να παραστούν εκ νέου στις 21 Νοέμβρη ενώπιον ειδικού δικαστηρίου», κατηγορούμενοι για προδοσία που επισείει την ποινή του θανάτου. Ανάμεσά τους βρίσκεται ο πρόεδρος της CUDP, Χαϊλού Σαβέλ, και ο Μπερχανού Νέγκα, δήμαρχος της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με επίσημες αναφορές της αστυνομίας, ο αριθμός των νεκρών μέσα στο Νοέμβρη ανέρχεται σε 48.
Φυσικά το σοσιαλφασιστικό καθεστώς Ζενάουι δε θα μπορούσε να προβεί σε μια τέτοιας κλίμακας επίδειξη δύναμης εάν δεν έχαιρε της ανοχής ή και συμπαράστασης του δυτικού ιμπεριαλισμού, που οφείλεται ενμέρει στη γνωστή πολιτική μυωπία και το αποικιοκρατικό πνεύμα του και ενμέρει στην πολιτική του διάβρωση από τους ρωσόδουλους. Έτσι μήπως δεν υποστήριξε η διεθνής κοινότητα (με τη φωτεινή εξαίρεση μιας ειδικής αποστολής της ΕΕ) τα εκλογικά του πραξικοπήματα βαφτίζοντάς τα «σημαντικό βήμα για τη δημοκρατία»; Δεν ήταν οι ΗΠΑ εκείνες που, ενώ το καθεστώς της χώρας προέβαινε σε χιλιάδες συλλήψεις, ζητούσαν από την αντιπολίτευση να επιδείξει «αυτοσυγκράτηση»; Δεν ήταν ο άγγλος πρωθυπουργός, ο ρωσόφιλος Μπλερ, που, έχοντας αναλάβει να διασώσει το καθεστώς Ζενάουι, κάλεσε το δικτάτορα να συμμετάσχει στην Επιτροπή του για την Αφρική, τον οργανισμό που μεταξύ άλλων φιλοδοξεί να διασφαλίσει τη δημοκρατία στη μαύρη ήπειρο; Δεν ήταν η σύνοδος του G8 του περασμένου Ιούλη που συνέδεσε την αύξηση της βοήθειας προς την Αιθιοπία (η οποία σημειωτέον ανέρχεται στα 1,9 δις δολάρια ετησίως) με το σεβασμό που επιδεικνύει ο Ζενάουι στην «καλή διακυβέρνηση, τη δημοκρατία και τη διαφάνεια» (βλ. Μοντ, 15-11); Πρόκειται για έναν τύπο «δημοκρατίας» κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του ανατολικού ιμπεριαλισμού, αλλά ανεκτού και από τον δυτικό. Γι’ αυτούς τους τελευταίους χοντρόπετσους μονοπωλιστές δημοκρατία στον Τρίτο Κόσμο σημαίνει απλά το δικαίωμα στην εξαγωγή κεφαλαίου και στην ανεμπόδιστη εκμετάλλευση πρώτων υλών και εργατικής δύναμης. Όμως οι λαοί θέλουν να αποφασίζουν μόνοι τους για τις δικές τους υποθέσεις και να αναπτύσσουν τις χώρες τους πολεμώντας ιδιαίτερα τις σοσιαλφασιστικές κλίκες που τις κυβερνάνε. Και για να το πετύχουν αυτό εξεγείρονται ενάντια στις δικτατορίες που τους καταπιέζουν (βλ. Τσετσενία, Ουκρανία, Λίβανος, Ζιμπάμπουε κτλ.), αντιμετωπίζοντας συχνά την απομόνωση ολόκληρου του ιμπεριαλιστικού πλέγματος.
Η διεθνής απομόνωση, που τη βίωσε προηγούμενα το εθνοανεξαρτησιακό κίνημα της Τσετσενίας και σε ένα βαθμό της Βοσνίας, είναι μία από τις σοβαρότερες δυσκολίες που θα πρέπει να αντιμετωπίσει το νεαρό δημοκρατικό κίνημα της χώρας αυτής. Η άλλη δυσκολία αφορά την προσπάθεια του καθεστώτος να οξύνει τις εθνικές αντιθέσεις με τη γειτονική Ερυθραία, αλλά και τις αντιθέσεις μεταξύ των εθνοτήτων της Αιθιοπίας κατηγορώντας την αντιπολίτευση για ένα υποτιθέμενο σχέδιο γενοκτονίας σε βάρος του λαού του Τιγκράι. Όμως το πούλημα των δυτικών ιμπεριαλιστών σ’ αυτό το δημοκρατικό αγώνα του αιθιοπικού λαού προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα στο παγκόσμιο αντισοσιαλφασιστικό κίνημα των λαών σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του μ’ αυτούς τους ασταθείς και προσωρινούς συμμάχους, ενώ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω ριζοσπαστικοποίησή του.
Μέσα από τους νέους αγώνες των λαών ενάντια στο σοσιαλιμπεριαλισμό, που όπως όλα δείχνουν εξαπλώνονται σε ολόκληρο τον πλανήτη, το ζήτημα του σοσιαλισμού αναμένεται να μπει ξανά στην ημερήσια διάταξη, και μάλιστα σε νέα βάση. Η πείρα του δημοκρατικού αγώνα του αιθιοπικού λαού, ανεξάρτητα από την έκβασή του, μπορεί να προσφέρει στο παγκόσμιο αντισοσιαλφασιστικό κίνημα τα συμπεράσματα εκείνα που θα επιτάχυναν μια τέτοια εξέλιξη.