Μελέτη της ΕΕ που αποδεικνύει τη ληστεία στα δημόσια έργα

Δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην Ελευθεροτυπία μια έρευνα που διενεργήθηκε από την ολλανδική εταιρεία Ecorys για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και βασίζεται στην πορεία υλοποίησης μιας σειράς έργων μεταφορών, ύδρευσης και αποχέτευσης στην ελληνική επικράτεια, τα οποία ολοκληρώθηκαν την τελευταία δεκαετία. Αυτή η έρευνα επαληθεύει από μια πολύ συγκεκριμένη ποσοτική πλευρά αυτό που πολλοί ξέρουν και ακόμα περισσότεροι διαισθάνονται ποιοτικά: ότι δηλαδή τα ελληνικά δημόσια έργα που πραγματοποιήθηκαν με κοινοτικό χρήμα αποτελούν τα τελευταία χρόνια πολύ περισσότερο ένα μέσο για τον πλουτισμό και τη γιγάντωση μιας νέας οικονομικής ολιγαρχίας παρά ένα μέσο για τη συσσώρευση παραγωγικού κεφαλαίου και κοινωνικού πλούτου για τη χώρα.
Τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας είναι καταπληκτικά:
«Ένα χιλιόμετρο δρόμου στην Ελλάδα κοστίζει όσο 3,5 χιλιόμετρα στην Ιρλανδία και 2,3 στην Πορτογαλία.
Με τα ίδια δηλαδή χρήματα που δώσαμε μέχρι σήμερα για τους ελληνικούς δρόμους, γέφυρες και σήραγγες θα μπορούσαν να έχουν γίνει τα υπερδιπλάσια χιλιόμετρα, αν το κόστος είχε περιοριστεί σε αυτό της Ιρλανδίας. Με την εξαίρεση μιας πολύ ακριβής γέφυρας στην Ιρλανδία (που κόστισε 11,6 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο), πουθενά αλλού δεν κατασκευάζονται τόσο ακριβοί δρόμοι. Κοστίζουν από 2,8 εκατ. ευρώ έως 6,9 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο. Η τιμή στην Πορτογαλία ξεκινά από 1,2 εκατ. ευρώ, στην Ιρλανδία από τις 800 χιλιάδες ευρώ, ενώ στην Ελλάδα από 2,7 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, με τα ίδια χρήματα που χρησιμοποιήθηκαν για να εκσυγχρονιστούν οι σιδηροδρομικές γραμμές θα μπορούσε να είχε φτιαχτεί 1,5 φορά το ίδιο έργο στην Πορτογαλία. Η μέση αξία κατασκευής υπολογίζεται στα 3 εκατ. ευρώ, έναντι κόστους από 1,9 εκατ. ευρώ έως και 2,5 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο στην Πορτογαλία».
Δεν υπάρχει πιο κραυγαλέο παράδειγμα για το τι σημαίνει παραγωγικό σαμποτάζ και σπατάλη δημόσιων πόρων. Η μελέτη καταγράφει όχι μόνο το χαμένο, ή καλύτερα τον κλεμμένο, δημόσιο πλούτο, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο έγινε η κλοπή. Καταγράφονται, ανάμεσα στα άλλα, οι μεγάλες καθυστερήσεις, οι τροποποιήσεις των σχεδίων, οι αλλεπάλληλες υπερβάσεις κό-στους και τα ημιτελή έργα. Επίσης, σημαντικός παράγοντας ήταν και η μικρή πείρα (ειδικά των τοπικών και περιφερειακών αρχών) στην εποπτεία τόσο μεγάλων έργων, η οποία οδήγησε, σύμφωνα με την έρευνα, σε πιο πολλές αποκλίσεις από τον αρχικό στόχο. Το τελευταίο έχει να κάνει με τον τεμαχισμό των έργων για να εξυπηρετηθούν τα τοπικά κυκλώματα σοσιαλφασιστικής εξουσίας, δηλαδή τα νέα διεφθαρμένα δημοτικά στελέχη, σε συνεργασία με την τοπική νέα κρατικο-ιδιωτική αστική τάξη.
Έτσι σύμφωνα με τη μελέτη:
«Περίπου ένα στα τρία έργα είχε υπερβάσεις κόστους πάνω από 20% επί του προϋπολογισμού. Στο 17% των περιπτώσεων οι υπερβάσεις ξεπερνούν μάλιστα το 50% του αρχικού κόστους. Στη πράξη οι υπερβάσεις ήταν πολύ πιο μεγάλες, εξηγεί η Ε. Επιτροπή, διότι πολλά έργα ξεκίνησαν πριν από την εισαγωγή του ευρώ και άργησαν να ολοκληρωθούν. Ωφελήθηκαν έτσι από την υποτίμηση της δραχμής (30% συνολικά από το 1993), αφού τιμολογήθηκαν εξαρχής σε ευρώ, αλλά πληρώθηκαν σε δραχμές».
Σε ό,τι αφορά τις καθυστερήσεις, η μελέτη διαπιστώνει ότι μόνο 1 έργο περιβάλλοντος από τα 24 συνολικά που μελετήθηκαν τελείωσε στην ώρα του. Τα υπόλοιπα άργησαν από λίγο έως πάρα πολύ: το 33% ολοκληρώθηκε με 2-5 έτη καθυστέρησης και το 16% άργησε πάνω από 5 έτη! Στις μεταφορές μόνο 1 από τα 10 έργα παραδόθηκαν όταν έπρεπε, ενώ το 41% καθυστέρησε πάνω από 2 χρόνια. Κατά μέσον όρο σε όλα τα κράτη καθυστέρηση μεγαλύτερη των 2 ετών παρατηρήθηκε μόνον στο 28% των έργων. Σε ό,τι αφορά τις τροποποιήσεις, το ένα τρίτο των έργων περιβάλλοντος (ύδρευση, αποχέτευση, βιολογικοί καθαρισμοί, ΧΥΤΑ κτλ.) και μεταφορών τροποποιήθηκε πάνω από τρεις φορές έως ότου ολοκληρωθεί, όταν το ίδιο συνέβη μόνο σε δύο στα δέκα έργα κατά μέσον όρο σε όλα τα κράτη.
Σε ό,τι αφορά τώρα τα ημιτελή έργα. Στην Ιρλανδία όλα τα έργα που ξεκίνησαν υλοποιήθηκαν πλήρως, ενώ στην Ελλάδα το ίδιο συνέβη μόνο στο 58% του συνόλου για τα έργα περιβάλλοντος και στο 72% για τα έργα μεταφορών. Χειρότερη είναι η κατάσταση αναφορικά με τη χρησιμότητα των έργων που παραδόθηκαν. Μόνο ένα στα δύο έργα περιβάλλοντος εξυπηρετεί τελικά πλήρως τον σκοπό για τον οποίο έγινε (αυτό συνέβη για το σύνολο των έργων σε Ιρλανδία και Πορτογαλία). Στις μεταφορές μόνο το 16% των υποδομών εκπληρώνει τον αρχικό στόχο, έναντι του 60% κατά μέσον όρο σε όλα τα κράτη που εξετάζονται. Αιτία το γεγονός ότι τα περισσότερα έργα εντάσσονται σε ευρύτερο πλαίσιο (π.χ. Εγνατία Οδός) τα οποία δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί».
Αυτό το τελευταίο οφείλεται στο ότι, για να εξυπηρετηθεί η ολιγαρχία, αντί να κατανέμονται τα έργα σε πολλές εταιρείες, ντόπιες και διεθνείς, που να τα ολοκληρώνουν σε μικρό διάστημα, δίνονται αποκλειστικά στον Μπόμπολα και στους συνεταίρους του για να τα ολοκληρώσουν όποτε τους συμφέρει (δηλαδή σε μεγάλο μήκος χρόνου, ώστε να μη χρειαστεί πολύ πάγιο, αλλά και μεταβλητό κεφάλαιο μονομιάς) και με όποιο τρόπο τους συμφέρει (σε σπαστά σκόρπια κομμάτια ενός οδικού έργου, αρχίζοντας από τα πιο συμφερτικά και αφήνοντας για το τέλος τα λιγότερο συμφερτικά). Μ’ αυτόν τον τρόπο, ώσπου να ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο, είναι ολόκληρο άχρηστο για τους χρήστες του.
Εννοείται ότι για όλα τα παραπάνω την ευθύνη, σύμφωνα με τη μελέτη, «ρίχνουν» οι αρμόδιες εθνικές αρχές στις τεχνικές δυσκολίες, που ευθύνονται για το ένα τρίτο των περιστατικών, και μετά τοποθετούν ως αιτία τους αιώνιους ανεύθυνους «εξωτερικούς παράγοντες». Πραγματικά, πότε θα πληρώσουν οι σαμποταριστές για όλα αυτά τα ασύλληπτα οικονομικά εγκλήματα, που σημαίνουν ότι σε σύνολο 41 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις κοινοτικές εισφορές θα πρέπει να έχουν σπαταλήσει, σύμφωνα με τα παραπάνω, τουλάχιστον τα μισά, δηλαδή 20 δις ευρώ, δηλαδή το 1/5 ενός ετήσιου ΑΕΠ; Πότε θα σταματήσουν να τα διαπράττουν; Πότε ο λαός θα ξεσηκωθεί ενάντιά τους;