Το 35ωρο είναι στο κέντρο της προπαγάνδας της ΓΣEΕ και του πολιτικού μονοπωλίου
εδώ και καιρό. Το επιχείρημά τους είναι ότι με την μείωση του χρόνου εργασίας
θα δημιουργηθούν νέες θέσεις και έτσι θα μειωθεί η ανεργία. Και ότι όποια μείωση
του ωραρίου προκύψει θα γίνει χωρίς τεχνολογική αναδιάρθρωση της παραγωγής και
χωρίς ανάπτυξη, και επίσης χωρίς να σταματήσει η ληστεία του κοινωνικού προϊόντος
από το πολιτικό μονοπώλιο. Με δύο λόγια υπόσχονται θέσεις εργασίας με το μοίρασμα
των κερδών, του ιδιωτικού βέβαια κεφαλαίου, γιατί το κρατικό είναι ιδιοκτησία
τους. Όμως τα κέρδη του κεφαλαίου δεν φτάνουν για τα έξοδα του 35ωρου, ακόμα
και αν μπορούσαν να τα αφαιρέσουν χωρίς να κλείσουν οι επιχειρήσεις.
Από στατιστική έρευνα της ICAP παίρνουμε τα παρακάτω στοιχεία για το 2002.
(Για το 2003 ισχύουν ανάλογες εκτιμήσεις αφού δεν είχαμε μεγάλες αλλαγές στην
παραγωγή). Τα κέρδη πριν το φόρο για κάθε βιομηχανία, κατά μέσο όρο, εκτιμούνται
στα 443.442 ευρώ και το εργατικό κόστος για κάθε βιομηχανία στα 1.000.714 ευρώ.
Με 30% φόρο τα καθαρά κέρδη ανά βιομηχανία, σύμφωνα με τη στατιστική, είναι
310.409 ευρώ. Με την εφαρμογή του 35ωρου σε όλη τη βιομηχανία κάθε εφτά θέσεις
εργασίας θα δίνουν και μια νέα θέση εργασίας. Αν κρατηθούν οι μισθοί σταθεροί,
όπως λένε, τότε το κεφάλαιο για την ίδια δουλειά, αντί εφτά μισθούς που πληρώνει
σήμερα, θα πρέπει να πληρώνει 8. Η αύξηση του κόστους της εργασίας θα είναι
14,28% δηλαδή 1.000.714 * 14,28% = 167.508 ευρώ. Δηλαδή τα καθαρά κέρδη του
κεφαλαίου πρέπει να κατέβουν ανά βιομηχανία κατά 167.508 ευρώ και να φτάσουν
στα 310.409-167.508=142.901 ευρώ. Με το 35ωρο δηλαδή, με όλους τους άλλους όρους
της παραγωγής σταθερούς, τα κέρδη του βιομηχανικού κεφαλαίου θα πρέπει να κατέβουν
κατά 54%! Αυτή η μείωση των κερδών θα κατεβάσει το μέσο ποσοστό του καθαρού
κέρδους στην Ελλάδα από το 5% στο 2,5%. Και τότε ποιο βιομηχανικό κεφάλαιο θα
έχει οποιονδήποτε λόγο να συνεχίσει να παραμένει στην Ελλάδα και να μην αναζητήσει
το μέσο ποσοστό κέρδος των άλλων ευρωπαϊκών ή ακόμα περισσότερο τριτοκοσμικών
χωρών; Ποια κυβέρνηση και ποιο κράτος θα το υποχρεώσει να μείνει και πως; Άλλωστε
ακόμα και αν μένανε πάλι θα υπήρχε καίριο χτύπημα στην παραγωγή γιατί θα εξαφανιζόταν
και ένα ποσοστό των καθαρών κερδών που ξαναεπενδύεται, που μπαίνει δηλαδή στην
διαδικασία της διευρυμένης αναπαραγωγής. Ο έλεγχος των ίδιων στοιχείων για το
έτος 2001 για το εμπόριο και τη βιομηχανία, από μελέτη των ισολογισμών και όχι
από τη στατιστική του ΣΕΒ, που έκανε πάλι η ICAP, δίνουν ανάλογα καταστροφικά
ποσοστά όπως προηγούμενα. Έτσι το 35ωρο σε 8315 εμπορικές επιχειρήσεις που απασχολούν
199.106 εργαζόμενους θα κόστιζε το 61% των κερδών του εμπορικού κεφαλαίου. Συγκρίνοντας
τη στατιστική του 2001 (ΣΕΒ) με τους ισολογισμούς του 2001 βρίσκουμε ότι: η
στατιστική δίνει μείωση των κερδών του βιομηχανικού κεφαλαίου, από την εφαρμογή
του 35ωρου, όπως την εννοούν, κατά 53,4% και οι ισολογισμοί με κόστος εργασίας
ανά άτομο περίπου 20000 ευρώ δίνουν 59,64%. Οι ισολογισμοί περιλαμβάνουν μόνο
5.367 επιχειρήσεις με προσωπικό 280.121 άτομα. Είναι φανερό ότι ούτε η απλή
τους αριθμητική δεν είναι σωστή. Αν αφαιρεθεί τόση υπεραξία από το κεφάλαιο
καταρρέει, και μαζί με αυτό και η εργασία.
Με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν δεν θέλουμε να πούμε ότι η μείωση του χρόνου
εργασίας στον καπιταλισμό γίνεται με ελεύθερη απόφαση της πολιτικής εξουσίας
που κάνει τέτοιου είδους λογαριασμούς. Τέτοιους λογαριασμούς που κάνει ο σοσιαλφασισμός
στη χώρα μας μπορούσαν να κάνουν μόνο οι βασιλιάδες και οι φεουδάρχες του μεσαίωνα
που θεωρούσαν δεδομένο ότι τους ανήκει όλος ο πλούτος της επικράτειάς τους μαζί
και η εργατική δύναμη. Εμείς κρίναμε τη δημαγωγία τους στη βάση των όσων λένε.
Η μείωση του χρόνου εργασίας είναι πάντα το αποτέλεσμα της πάλης του διεθνούς
κεφαλαίου με την εργασία. Και σταθεροποιείται σε περιόδους ανάπτυξης των μηχανών,
σε περιόδους που η παραγωγική δύναμη της εργασίας υψώνεται σε δύναμη. Έτσι η
υπεραξία μειώνεται μόνο προσωρινά, την πρώτη περίοδο της μείωσης του χρόνου
εργασίας, για να αυξηθεί λίγο αργότερα πολύ περισσότερο από πριν, με εφαλτήριο
την αύξηση της σύνθεσης του κεφαλαίου και, όσο και αν φαίνεται αντιφατικό, και
με την ίδια τη μείωση του χρόνου εργασίας. Η μείωση του χρόνου εργασίας προβάλλει
και πραγματοποιείται πάντα σαν μια ηθική απαίτηση της κοινωνίας, σαν απαίτηση
του ίδιου του πολιτισμού. Παραγωγικό σαμποτάζ, υπανάπτυξη και βουτιές στα δημόσια
ταμεία δεν πάνε μαζί με τη μείωση του χρόνου εργασίας.
Μέχρι εδώ μπορούμε να μιλάμε για τους δημαγωγούς και τους φαρισαίους της «πολιτικής
οικονομίας» του ινστιτούτου της ΓΣΣΕ και των κομματικών επιτελείων που διακηρύσσουν
τη νεώτερη κατάχτηση της «επιστήμης» τους, που είναι ότι «είδαν» με το δικό
τους τρόπο την ανάγκη της μείωσης του χρόνου εργασίας σαν λύση του προβλήματος
της ανεργίας! Όμως η φύση τους δεν μπορεί παρά να κυριαρχεί και να κινεί την
«επιστήμη» και τη δημαγωγία τους. Έτσι, πριν μερικές ημέρες ο Παπανδρέου, οι
τέσσερις κομματικές ηγεσίες και η ΓΣΣΕ την στιγμή που προπαγάνδιζαν τη «δημιουργία»
θέσεων εργασίας με το 39ωρο, σαν πρώτο βήμα όπως λένε για το 35ωρο, την ίδια
στιγμή σαμπόταραν τις επενδύσεις στο Πόρτο Καράς και στη λίμνη Καϊάφα, που μπορούν
να δημιουργήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας, περισσότερες από αυτές που έχουν
δημιουργήσει στην φαντασία τους από την εφαρμογή του 39ωρου στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Εδώ λογαριάζουμε όχι μόνο τις θέσεις εργασίας στο εσωτερικό των επιχειρήσεων
αλλά και όσες άλλες θα δημιουργηθούν έξω από αυτές. Οι νέες θέσεις εργασίας
που λένε ότι θα γεννηθούν με την εφαρμογή του 39ωρου στη μεγάλη βιομηχανία,
είναι μόλις 1871! Αν για κάθε 39 θέσεις εργασίας με το 40ωρο
δημιουργείται μία θέση, τότε στις περίπου 73.000 θέσεις της μεγάλης βιομηχανίας
αντιστοιχούν οι 1871. Για να γεννηθεί όμως ένας σεβαστός αριθμός θέσεων εργασίας,
μέσα στα μυαλά τους και μόνο, πρέπει να γενικευθεί το 39ωρο στα μερικά εκατομμύρια
του ενεργού πληθυσμού. Τότε βέβαια θα «γεννηθούν» περίπου 100.000 θέσεις εργασίας
αλλά η χώρα θα γίνει Αργεντινή σε λίγα εικοσιτετράωρα γιατί δεν θα υπάρχει καμιά
επιχείρηση που δεν θα καταρρεύσει.
Το πολιτικό μονοπώλιο εμφανίζεται σαν υποστηρικτής της χειραφέτησης της εργασίας,
σαν κοινωνικός μεταρρυθμιστής! Συζητάει αρχικά μια μείωση της εργασίας κατά
μία ώρα, δηλαδή για 39ωρο, σαν πρώτο βήμα για το 35ωρο, πατώντας στη εμπειρία
της Γαλλίας, για να μειώσει δήθεν την ανεργία την ίδια ώρα που η πολιτική του
αυξάνει την ανεργία και ταυτόχρονα πιέζει προς τα πάνω το χρόνο εργασίας! Πότε
η ΓΣΣΕ και οι κομματικές ηγεσίες της ψευτοαριστεράς που είναι οι ίδιοι που προτείνουν
τη μείωση του χρόνου εργασίας έβαλαν το ζήτημα της παραβίασης του 8ωρου που
βιώνουν όλοι οι εργαζόμενοι στις μέρες μας; Υπάρχει μεγαλύτερος φαρισαϊσμός
από αυτόν; Να θέλουν δήθεν να μειώσουν το χρόνο εργασίας και να μην πολεμούν
την πραγματική παράταση του χρόνου εργασίας; Το παραγωγικό σαμποτάζ και η αντιαναπτυξιακή
τους πολιτική δεν έχουν σαν αποτέλεσμα να χάνονται οι θέσεις εργασίας από τις
επιχειρήσεις που κλείνουν και να στερείται η παραγωγή και από τις μελλοντικές
θέσεις εργασίας που δημιουργεί η ανάπτυξη; Όταν το καθεστώς εισάγει μαύρη εργασία,
στιγματίζοντάς την με αυτό τον τρόπο, για να φτηνίσει τη νόμιμη εργασία, αυτό
δεν το κάνει για να κρατήσει χαμηλά ή και να μειώσει τα μεροκάματα; Αυτό δεν
πιέζει το χρόνο της εργασίας προς τα πάνω; Τι υποκρισία όταν ο μετανάστης και
ο νόμιμος εργάτης δουλεύουν πολύ πέρα από το 8ωρο να έρχεται ο δουλέμπορος και
ο συνδικαλιστής συνεργάτης του να προτείνουν μείωση του 8ωρου της νόμιμης εργασίας
χωρίς την αποστιγμάτιση της παράνομης; Τη στιγμή που με το δουλεμπόριο παραλύoυν
και καταργούν κάθε αυτοτέλεια του εργατικού κινήματος και παραμορφώνουν μέρος
της αστικής δημοκρατίας δεν εμποδίζουν την πάλη των εργαζομένων; Η ΓΣΣΕ τίνος
όργανο είναι, του εργατικού κινήματος; Η ασυνέπειά τους είναι προφανής το ίδιο
και η δημαγωγία τους. Αυτές είναι όμως μόνο οι επιφανειακές εκφράσεις του τεράστιου
μίσους που τρέφουν για το λαό σαν πολιτικοί εκπρόσωποι, ιδιοκτήτες και διαχειριστές
της πιο βάρβαρης μορφής κεφαλαίου της χώρας, του κρατικοφασιστικού. Του κεφαλαίου
που για την συσσώρευσή του δεν χρησιμοποιεί την επιστήμη και την τεχνολογία
για να αυξήσει την παραγωγική δύναμη της εργασίας, να αυξήσει την ποσότητα των
εμπορευμάτων και τις θέσεις εργασίας, να αναπτύξει τη χώρα και να κερδίσει με
τις πιο ήπιες μορφές εκμετάλλευσης από την ανάπτυξη, αλλά κάνει βουτιές στα
κρατικά θησαυροφυλάκια για να μαζέψει «νόμιμα» τη λεία του, που στην συνέχεια
για να την κρύψει σαν λεία, δηλαδή σαν καταλήστευση του κοινωνικού προϊόντος,
την εμφανίζει σαν καπιταλιστικό κέρδος.
Όμως και στην εξωτερική πολιτική δεν μπορεί παρά να βρούμε τον ελληνικό σοσιαλφασισμό
να υπονομεύει την εργασία και να συντάσσεται με τη διεθνή αντίδραση που καταληστεύει
την εργατική δύναμη. Το κρατικοφασιστικό μονοπώλιο της Ελλάδας έχει το διεθνές
κέντρο του στον άξονα Ρωσίας Κίνας και Ιράν. Εκεί ακριβώς βρίσκεται η λεία του
διεθνούς κεφαλαίου, η τεράστια παγκόσμια δεξαμενή των εργατών δούλων. Και είναι
βασικά το στρατοκρατικό κινέζικο καθεστώς, με το μηδαμινό κόστος εργασίας, που
πιέζει προς τα πάνω τον χρόνο της εργασίας παγκόσμια. Το χαμηλό κόστος παραγωγής,
με εξαίρεση τη υψηλή δυτική τεχνολογία, οφείλεται στην ασύλληπτη πολιτική σκλαβιά
του κινεζικού λαού. Στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας οι κινέζοι στρατοκράτες
προσφέρουν τη δουλεία των κινέζων εργατών και η Δύση το χρηματιστικό κεφάλαιο.
Το αποτέλεσμα είναι η πτώση του κόστους που εκμηδενίζει ακόμα και την ανταγωνιστικότητα
της βιομηχανίας πολλών αναπτυγμένων χωρών. Η νέα δημοκρατική επανάσταση στην
Κίνα που θα χειραφετήσει την εργασία του κινέζικου προλεταριάτου, είναι ένας
σημαντικός όρος για τη χειραφέτηση της εργασίας παγκόσμια.
Ο χρόνος εργασίας στον αναπτυγμένο καπιταλισμό δεν ήταν ούτε και είναι εσωτερική
υπόθεση μιας χώρας, γιατί το μέσο ποσοστό του εθνικού κέρδους και ο όγκος της
υπεραξίας διαμορφώνεται αποφασιστικά στις διεθνείς αγορές. Ειδικά σήμερα, στις
συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, το μέσο ποσοστό του κέρδους στις εθνικές και
στις παγκόσμιες αγορές σχηματίζεται ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει πια χρονική καθυστέρηση
στο σχηματισμό της σταθερής τους σχέσης, αφού οι επικοινωνίες και οι μεταφορές
έχουν συντομεύσει τις αποστάσεις και έχουν μηδενίσει σχεδόν το χρόνο ανταλλαγής
πληροφοριών. Η μείωση του χρόνου εργασίας σε ένα σημείο του πλανήτη μπορεί μόνο
να μειώσει τοπικά τη σχέση της υπεραξίας προς την αξία της εργασίας. Και αυτό
το τοπικό γίνεται πρόσκαιρο όταν η μείωση του χρόνου δεν αδράξει ταχύτατα μια
σειρά χώρες, ιδιαίτερα τις χώρες στις οποίες υπάρχει η μεγαλύτερη εκμετάλλευση
της εργατικής δύναμης. Η απόπειρα για 35 ωρο στη Γαλλία απέτυχε μόνο γιατί αυτή
η μείωση του χρόνου εργασίας δεν ακολουθήθηκε από άλλες βιομηχανικές χώρες και
κυρίως από την Κίνα το κέντρο σήμερα της παγκόσμιας βιομηχανικής ανάπτυξης.
Η μείωση του χρόνου εργασίας ήταν πάντα άλλωστε αποτέλεσμα ενός παρατεταμένου
παγκόσμιου και εμφύλιου πολέμου ανάμεσα στην εργασία και στο κεφάλαιο. Η ιστορία
αυτό διδάσκει. Το εργατικό κίνημα για το 8ωρο γεννήθηκε ενστικτώδικα και ταυτόχρονα
στην Αμερική και στην Ευρώπη από τις ίδιες τις σχέσεις παραγωγής. «Ο πρώτος
καρπός του (Αμερικάνικου) εμφυλίου πολέμου ήταν η ζύμωση για το 8ωρο που με
ταχύτητα ατμομηχανής προχωρεί από τον Ατλαντικό ως τον Ειρηνικό Ωκεανό, από
τη Νέα Αγγλία ως την Καλιφόρνια» (Γ τόμος του Κεφαλαίου). Το πανεργατικό συνέδριο
της Βαλτιμόρης στις 16 Αυγούστου του 1866 διακηρύσσει το 8ωρο και στις αρχές
Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου το Διεθνές Εργατικό Συνέδριο της Γενεύης, ύστερα
από πρόταση του Γενικού Συμβουλίου του Λονδίνου, ψήφισε την απόφαση για το 8ωρο.
Πενήντα χρόνια εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στο παγκόσμιο κεφάλαιο και στην εργασία,
πενήντα χρόνια πάλης του προλεταριάτου για την δημοκρατία και την χειραφέτηση
της εργασίας όλων των εργαζομένων, μαζί με την εξαφάνιση της δουλείας στις ΗΠΑ
κατέληξαν στην 8ωρη εργασία.
Ακόμα όμως και στην περίπτωση της Γαλλίας, που εφάρμοσε το 35ωρο σε όλες τις
επιχειρήσεις που έχουν το ολιγότερο 20 εργαζόμενους, οι 35 ώρες εργασίας δεν
περιλαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα των εργαζομένων με αυτά που είχαν με τις 40
ή 39 ώρες εργασίας γιατί οι 35 ώρες εργασίας καταβάλλονται με ελαστικό ωράριο.
Δηλαδή το 40ωρο με το 35ωρο δεν συγκρίνονται. Ο επιχειρηματίας έχει το δικαίωμα
να χρησιμοποιεί την εργασία κατανέμοντάς την χρονικά ανάλογα με τις ανάγκες
της επιχείρησης. Σε περιόδους έντονης παραγωγικής δραστηριότητας οι εργαζόμενοι
δουλεύουν περισσότερο και από 40 ώρες χωρίς να πληρώνονται υπερωρίες
και σε περιόδους μικρότερης δραστηριότητας λιγότερο από 35. Φροντίζουν μόνο
ο χρονιάτικος μέσος όρος εργασίας να είναι 35 ώρες. Ο υπολογισμός των 35 ωρών
εργασίας δηλαδή δεν γίνεται σε εβδομαδιαία βάση. Επιτρέπεται με λίγα λόγια στο
κεφάλαιο να κλείνει τους κενούς πόρους που εμφανίζει η εργασία είτε σε περιόδους
μείωσης της παραγωγής ή εποχικών παραγωγικών κύκλων. Μαζί με αυτό το κέρδος
του κεφαλαίου το κράτος αναλαμβάνει ένα μέρος των επιπλέον εξόδων ασφάλισης.
Ολόκληρο το γαλλικό κεφάλαιο και το κράτος προετοιμάστηκαν για αυτό το ειδικό
35ωρο, με την αναδιάρθρωση της παραγωγής και με επενδύσεις που αυξάνουν την
παραγωγικότητα της εργασίας ώστε να εμποδίσουν την μείωση του συνολικού ποσοστού
της υπεραξίας. Ταυτόχρονα έδωσαν έμφαση στην μετεκπαίδευση των εργαζομένων για
την αύξηση της εξειδίκευσης. Ένα άλλο βασικό όφελος που έχει πάντα το κεφάλαιο
από τη μείωση του χρόνου εργασίας είναι από τη χρήση του αυτονόητου νόμου, ότι
η κατανάλωση εργατικής δύναμης είναι αντίστροφα ανάλογη με το χρόνο της καταβολής
της. Αυτούς και άλλους λογαριασμούς έκανε το γαλλικό κεφάλαιο, τα ρεφορμιστικά
συνδικάτα και το κράτος για την πραγματοποίηση του ιδιότυπου γαλλικού 35ωρου
που έδωσε κάποιο αριθμό θέσεων εργασίας, αλλά ούτε κατά διάνοια δεν έλυσε το
ζήτημα της ανεργίας, που μάλιστα στο μεταξύ αυξήθηκε, γιατί οι επιχειρήσεις
συνέχισαν να κλείνουν και να απολύουν με ταχύτερους ρυθμούς από εκείνους με
τους οποίους έκαναν τις λίγες νέες προσλήψεις. Μιλάμε για λίγες προσλήψεις ακριβώς
λόγω της ελαστικοποίησης του ωράριου και για πολλές απολύσεις λόγω της μετακίνησης
του παγκόσμιου κεφάλαιου από το Βορρά προς τις χώρες του χαμηλού μεροκάματου.
Ανεξάρτητα πάντως από την απόδοση του γαλλικού ελαστικού ωράριου, το ζήτημα
εδώ είναι να συγκρίνει κανείς τους ντόπιους φασίστες με τον κάπως πολιτισμένο
αστικό κόσμο που, στην παρούσα φάση του, απορροφά από το έθνος του υπεραξία
με το γάντι, χωρίς να δέρνει στα αστυνομικά τμήματα τους μετανάστες που στο
βάθος είναι μια πολιτική πράξη υποστήριξης των σχέσεων παραγωγής. Το γαλλικό
35ωρο δεν έχει καμία σχέση με την τερατώδη δημαγωγία και φασιστική αντίληψη
που είδαμε προηγουμένως. Πηγάζει μέσα από μια αναπτυγμένη οικονομία και από
την ιστορία των παραγωγικών σχέσεων του γαλλικού έθνους.
Η προσωρινότητα του γαλλικού 35ωρου θα υφίσταται όσο χρόνο δεν μειώνεται αντίστοιχα
ο χρόνος εργασίας σε όλο τον δυτικό κόσμο. Το 35 ωρο στην Ελλάδα, ακόμα και
το 39ωρο, αν αρχίσουν να το εφαρμόζουν, πιστεύουμε ότι θα καταλήξει σε πολλές
περιπτώσεις, ένας εκβιασμός του κεφαλαίου. Θα απειλούν επιχειρήσεις χαμηλών
οριακών κερδών και μη κερδοφόρες επιχειρήσεις ότι θα τους επιβάλλουν το 39ωρο
για να τις εκβιάζουν, να αποσπούν οικονομικά και πολιτικά οφέλη και να τις φορτώνουν
με μεγαλύτερο κόστος παραγωγής και τις φιλικές τους θα τις αφήνουν να δουλεύουν
όσο θέλουν.
|