Ταυτόχρονα σαν μέρος αυτής της εκτροπής θα κατασκευάζονταν δύο φράγματα με αντίστοιχα υδροηλεκτρικά (Υ/Δ) εργοστάσια στη Μεσοχώρα (για την ακρίβεια το φράγμα είναι δίπλα στη Μεσοχώρα η οποία και θα κατακλυστεί από το νερό, ενώ το εργοστάσιο είναι λίγο πιο κάτω στην Γλύστρα) και στη Συκιά (ξεκίνησε το 1996, έχουν γίνει εργασίες ύψους 185 εκ. ευρώ και φυσικό αντικείμενο περίπου 60%. Την περίοδο αυτή έχουν σταματήσει οι εργασίες στο φράγμα Συκιάς λόγω της εμπλοκής με το ΣτΕ, ενώ απαιτούνται για την ολοκλήρωση του φράγματος άλλα 150 εκατ. €. (https://www.ypethe.gr/page/yie-sykias).
Το φράγμα και το Υ/Δ εργοστάσιο της Μεσοχώρας είναι σχεδόν έτοιμα (με ένα κόστος γύρω στα 20 εκ. ευρώ, όπως εκτιμά η ΔΕΗ για να τελειώσει) με δυνατότητα παραγωγής 160ΜW και έσοδα 25 εκ. ευρώ περίπου το χρόνο. Η εκτροπή είναι αναγκαία για το θεσσαλικό κάμπο εξαιτίας της σημαντικής ελάττωσης των νερών του Πηνειού, από τον οποίο ποτίζεται. Η ελάττωση αυτή με την ταυτόχρονη μεγάλη ανάγκη σε νερό, λόγω της καλλιέργειας του βαμβακιού, ήταν ο λόγος για τον οποίο οι αγρότες άρχισαν να σκάβουν ανεξέλεγκτα γεωτρήσεις και να αντλούν επίσης ανεξέλεγκτα νερό. Αυτή η υπεράντληση είχε σαν αποτέλεσμα να ανεβάζουν υφάλμυρο νερό με συνέπεια την υποβάθμιση των καλλιεργειών και ειδικά του βαμβακιού, οπότε να δημιουργείται πρόβλημα στη διάθεσή του. Έτσι η εκτροπή του ποταμού θα έλυνε οριστικά το πρόβλημα του νερού για την αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας, θα επέτρεπε την ορθολογιστική διαχείριση του νερού στην περιοχή και με τα δύο Υ/Δ εργοστάσια θα παράγονταν «καθαρή» ενέργεια η οποία θα μείωνε την εξάρτηση της χώρας κυρίως από το φυσικό αέριο με την υψηλή τιμή με την οποία μας το χρεώνει η Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα θα μείωνε και το κόστος των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα που πληρώνει η ΔΕΗ.
Εμείς έχουμε τη θέση ότι η εκτροπή του Αχελώου προς το Θεσσαλία πρέπει να ολοκληρωθεί (τα περισσότερα έργα έχουν προχωρήσει αρκετά και τώρα σαπίζουν, ερημώνουν και καταστρέφονται) και να γίνουν όλα τα φράγματα και τα Υ/Δ εργοστάσια που έχουν σχεδιαστεί.
Στο προηγούμενο άρθρο μας (https://www.oakke.gr/nea-anatoli/item/795), τον Φλεβάρη του 2017 (αρ. φ. ΝΑ 522) είχαμε αναφέρει την προϊστορία του έργου μέχρι τότε. Τον Οκτώβρη του ίδιου έτους ο τότε αναπληρωτής υπουργός περιβάλλοντος Φάμελλος, υπογράφει την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το φράγμα της Μεσοχώρας (σαν έργου ανεξάρτητου από τη συνολική εκτροπή του Αχελώου). Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, από τη μια οργάνωνε κίνημα με ορισμένους κατοίκους της Μεσοχώρας μαζί με κάθε λογής οικολόγους, και από την άλλη υπέγραφε την ΑΕΠΟ της ΔΕΗ για το φράγμα. Αντίφαση; Όχι! Είχε το σχέδιό του το οποίο αποκαλύφθηκε το Δεκέμβρη του ίδιου έτους όταν δημοσιεύονται οι υπ’ αριθμ.: 1) 897/21.12.2017 και 2) 901/21.12.2017 κοινές υπουργικές αποφάσεις που αφορούν τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, στα οποία δεν αναφέρονται μεταφορές υδατικών πόρων από τη λεκάνη απορροής Ηπείρου προς τη Θεσσαλία. Πάνω σε αυτό το σημείο πάτησε το Ε΄ βιομηχανοκτόνο τμήμα του ΣτΕ και με την 2230/2020 απόφασή του ακύρωσε και το έργο της Μεσοχώρας. Όπως γράφει η απόφαση: «4. Όμως, στην Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ το Δεκέμβριο 2017, δηλαδή μετά την έκδοση της ΑΕΠΟ δεν προβλέπονταν πλέον τα έργα μεταφοράς ύδατος από τη μία Λεκάνη Απορροής (Ηπείρου) στην άλλη (Θεσσαλίας). Επίσης, τον Οκτώβριο 2019 έγινε αναθεώρηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Θεσσαλίας και καταργήθηκε η προηγούμενη απόφαση έγκρισή του του 2003. Στο νέο χωροταξικό δεν γίνεται καμία μνεία για μεταφορά ύδατος στη λεκάνη του Πηνειού από τη λεκάνη του Αχελώου. 5. Επομένως, και επειδή 1. Δεν εχώρησε επανεξέταση της ΑΕΠΟ και συμβατότητά της με τις αναθεωρήσεις ΣΔΛΑΠ και με αναθεωρημένο χωροταξικό 2. Η ΑΕΠΟ απώλεσε το νόμιμο έρεισμά της.
Ενόψει αυτών, γίνεται δεκτή η αίτηση ακύρωσης και η απόφαση ακυρώνεται».
Για να γίνει το έργο είτε της Μεσοχώρας, είτε και ολόκληρο, τυπικά απαιτείται να αλλάξουν με υπουργικές αποφάσεις τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής στα οποία να αναφέρεται ότι επιτρέπονται οι μεταφορές υδάτων μεταξύ λεκανών απορροής και έτσι το έργο, το τόσο αναγκαίο για την οικονομία της χώρας να προχωρήσει. Στην πραγματικότητα ακόμη και να αλλάξουν τα σχέδια, που εμείς πιστεύουμε ότι δεν θα αλλάξουν, οι σαμποταριστές πάλι με προσφυγές στο ΣτΕ θα προσπαθήσουν να καθυστερήσουν ή και να ακυρώσουν το έργο. Λέμε ότι δεν θα αλλάξουν γιατί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μπορούσε τον Οκτώβριο 2019 οπότε και έγινε η αναθεώρηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Θεσσαλίας και καταργήθηκε η προηγούμενη απόφαση έγκρισής του (2003), να μνημονεύσει στο νέο σχεδιασμό τη μεταφορά νερού από τη λεκάνη του Αχελώου σε αυτή του του Πηνειού.
Ουσιαστικά το έργο μπορεί να γίνει τώρα μόνο με την ανάπτυξη ενός μεγάλου λαϊκού κινήματος ή από μια μελλοντική κυβέρνηση αντιφασιστικής δημοκρατίας που θα έχει νικήσει τους σαμποταριστές σοσιαλφασίστες και ανάμεσα στα άλλα καθήκοντά της θα είναι και η εκτροπή του Αχελώου με τα έργα που την συνοδεύουν.