Η πολιτική αυτή του Πεκίνου έχει ονομαστεί καθόλου άστοχα «διπλωματία χρεωστικής παγίδας» ή «αποικιοκρατία του χρέους» και πλήττει μια μεγάλη γκάμα χωρών από το Πακιστάν και το Τζιμπουτί ως τις Μαλδίβες και το Φίτζι. Πολλά από τα δάνεια αυτά συνάπτονται για έργα υποδομών στα πλαίσια της επιθετικής στρατηγικής «Μία Ζώνη Ένας Δρόμος» οδηγώντας πολλές χώρες της Ασίας αλλά και της Αφρικής να χρωστούν ποσά που ανέρχονται σε μεγάλα ποσοστά του ΑΕΠ τους. Το αποτέλεσμα είναι η πολιτικοοικονομική υποδούλωση των εν λόγω χωρών στη δανείστρια χώρα και φυσικά η απώλεια ουσιαστικής ωφέλειας από τη χρήση των υποδομών αυτών για τις δανειολήπτριες χώρες (π.χ. ενεργειακοί αγωγοί, λιμάνια, σιδηρόδρομοι). Στην πραγματικότητα οι υποδομές καταλήγουν να εξυπηρετούν τα σχέδια εμπορικής επέκτασης του Πεκίνου προς την ευρωπαϊκή αγορά και στρατηγικότερα τα παγκόσμια πολεμικά σχέδια του ρωσοκινεζικού άξονα.
Χώρες όπως το Μαυροβούνιο, η Μογγολία, το Λάος ή το Κιργιστάν έχουν υπερχρεωθεί για να κατασκευάσουν έργα υποδομής με κινεζικό χρήμα. Η Σρι Λάνκα, ένα τυπικό παράδειγμα τέτοιου είδους χώρας, δανείστηκε από το Πεκίνο με επιτόκιο 6% για να κατασκευάσει το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της στο Χαμπαντότα, κι έφτασε να χρωστά 8 δις δολάρια στο δανειστή της αναγκαζόμενη στα τέλη του 2017 να εκχωρήσει τον έλεγχο του λιμανιού σε μια θυγατρική κρατικής κινεζικής εταιρίας για 99 χρόνια. Το λιμάνι Γκβαντάρ του υπερχρεωμένου Πακιστάν ελέγχεται ήδη από το Πεκίνο αποτελώντας γι’ αυτό σημαντικό εμπορικό δίαυλο, ιδιαίτερα για το εμπόριο πετρελαίου. Σε μια άλλη περίπτωση, το αντάλλαγμα για την αδυναμία αποπληρωμής του δανειολήπτη ήταν η παραχώρηση εδάφους. Έτσι το 2011 η Κίνα συμφώνησε με το Τατζικιστάν να παραγράψει μέρος του χρέους του γείτονά της με αντάλλαγμα την παραχώρηση 1.158 τετραγωνικών χιλιομέτρων αμφισβητούμενων εδαφών (έκθεση του Κέντρου Παγκόσμιας Ανάπτυξης, https://www.cgdev.org/sites/default/files/examining-debt-implications-belt-and-road-initiative-policy-perspective.pdf).
Η αφρικανική ήπειρος στενάζει κάτω από το βάρος του κινεζικού δανεισμού με το χρέος της υποσαχάριας Αφρικής να έχει διπλασιαστεί μέσα στην τελευταία δεκαετία. Το τίμημα της αδυναμίας αποπληρωμής είναι ιδιαίτερα βαρύ. Η Αγκόλα έχει οδηγηθεί στη δέσμευση της μελλοντικής παραγωγής πετρελαίου της από το Πεκίνο ενώ η Κένυα έχει υποθηκεύσει το λιμάνι της Μομπάσα στην China Exim Bank προκειμένου να κατασκευαστεί ο σιδηρόδρομος Ναϊρόμπι-Μομπάσα (https://bankingnews.gr/index.php?id=471295). Το Τζιμπουτί ετοιμάζεται με τη σειρά του να παραδώσει έναν τερματικό σταθμό λιμένα (Doraleh Container Terminal) σε κινέζικη εταιρία για τον ίδιο λόγο. Το λιμάνι βρίσκεται δίπλα στην πρώτη κινεζική στρατιωτική βάση σε αφρικανικό έδαφος και η επικείμενη μεταβίβαση έχει αναστατώσει τις ΗΠΑ που διαθέτουν κι αυτοί στο Τζιμπουτί την κύρια στρατιωτική τους βάση στην Αφρική από την εποχή της ιμπεριαλιστικής ανόδου τους πάντως χωρίς να έχουν καταφέρει ποτέ να υποδουλώσουν οικονομικά καμιά χώρα της Αφρικής. Αντίθετα χάνουν διαρκώς έδαφος από την Κίνα γιατί ως τώρα ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός έχει τον περιορισμό από τις εσωτερικές δημοκρατικές του υποχρεώσεις προς το λαό των ΗΠΑ να μην εξαγοράζει και να μην συνεργάζεται με τα πιο διεφθαρμένα και ληστρικά στοιχεία των ντόπιων αστικών τάξεων, πράγμα που κάνουν κατά κόρον οι κινέζοι νεοχιτλερικοί μονοπωλιστές.
Αλλά και στον Ειρηνικό στον οποίο η Κίνα επιδιώκει να επιβάλει τη στρατιωτική της παρουσία πολλές χώρες έχουν πέσει θύματα της αποικιοκρατικής διπλωματίας του Πεκίνου. Το Βανουάτου χρωστά γύρω στ 191 εκ. λίρες στους κινέζους αποικιοκράτες για την κατασκευή της μεγαλύτερης προβλήτας του νότιου Ειρηνικού. Τον Απρίλη του 2018 το Πεκίνο βολιδοσκόπησε την κυβέρνηση της χώρας για τη δυνατότητα κατασκευής εκεί μιας στρατιωτικής βάσης. Ο πρωθυπουργός της Τόνγκα, Ακιλίσι Ποχίβα, ανησυχεί ότι το Πεκίνο ετοιμάζεται να αρπάξει περιουσιακά στοιχεία του κράτους αυτού καθώς δύο δάνεια από την κινέζικη Export Import Bank ανέρχονται στο ¼ του ΑΕΠ της Τόνγκα. Σε συνέντευξή του στο αυστραλιανό ABC ο πρωθυπουργός Ποχίβα κάλεσε τις υπόλοιπες χώρες του Ειρηνικού να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να απαιτήσουν παραγραφή του χρέους (https://www.thesun.co.uk/news/7037663/china-colonising-smaller-countries-by-lending-them-massive-amounts-of-money-they-can-never-repay-in-bid-for-world-domination/).
Η απαλλαγή από τα δυσθεώρητα βάρη δεν είναι μια εύκολη από τακτική άποψη υπόθεση καθώς το θύμα βρίσκει συνήθως τον εαυτό του ολοένα και πιο στενά σφιγμένο στη μέγγενη του δανειστή. Το 2011 π.χ. η εδώ και πολλά χρόνια ελεγχόμενη από τον νεοχιτλερικό άξονα Κούβα συμφώνησε σε αναδιάρθρωση (4-6 δις δολαρίων) του χρέους της με το Πεκίνο με αντάλλαγμα μεταξύ άλλων επιπλέον εμπορικό δανεισμό και χρηματοδότηση για την ανακατασκευή λιμανιών (βλ. έκθεση Κέντρου Παγκόσμιας Ανάπτυξης) δηλ. νέα οικονομικά δεσμά. Ωστόσο, η αποικιοκρατική συμπεριφορά της φασιστικής Κίνας γεννά αναπόφευκτα αντιστάσεις και με το ρυθμό που προχωρά είναι σίγουρο ότι στο προσεχές μέλλον θα πληθύνουν οι φωνές που ζητούν κοινό αγώνα ενάντια στους νεοχιτλερικούς, που απλά αναζητούν νέες πολιτικές και οικονομικο-στρατιωτικές βάσεις προκειμένω να εξαπολύσουν από ισχυρές θέσεις τον νέο μεγάλο κατακτητικό παγκόσμιο πόλεμο τους.